Şirketler için önemli mali tablolardan biri olan bilanço, şirketlerin belirli bir zaman dilimindeki varlıklarını ve kaynaklarını gösterir. Muhasebede oldukça önemli olan bu tablo, şirket faaliyetlerine göre farklı aralıklarla hazırlanır. En fazla yılda bir, en azsa 3 ayda 1 kez hazırlanması gerekir.
Bilanço Türleri Nelerdir?
Doğru bir bilanço hazırlamak için şirketlerin ihtiyaçlarına uygun bilanço türlerini tercih etmesi gerekir. Bazı bilanço türleri şu şekildedir:
- Karşılaştırmalı Bilanço: Bir bilançonun farklı dönemdeki bilançoyla karşılaştırılmasıdır.
- Hesap Şeklinde Bilanço: Pasifler sağ tarafa, aktifler sol tarafa alınarak hazırlanan T şeklindeki bilançodur.
- Analitik Bilanço: Hesap tutarları ve diğer değişkenler açısal olarak hesaplanarak analize uygun hale getirilir.
- Mali Bilanço: Vergilere ve kanunlara uygun olarak hazırlanan kavramsal hesaplama tipidir.
Ayrıca işletme bilançosu, ticari bilanço, konsolide bilanço ve rapor şeklinde bilanço türleri de bulunur.
Bilanço Nasıl Hazırlanır?
Hassas şekilde bilanço hazırlamak için olarak bilanço başlığı yazılmalıdır. Tablonun sol kısmına, işletmenin elindeki tüm varlıkları ve alacakları gösteren aktif kısım yazılır. Aktif kısım, dönen ve duran varlıklar olarak ikiye ayrılır.
Pasif kısma ise kısa vadeli kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ve şirketin öz kaynakları 3 ayrı bölüme ayrılarak yazılır. Daha iyi anlaşılması için bilançonun sonuna dipnotlar eklenebilir.
Bilançonun Bileşenleri Nelerdir?
Her bilanço raporu 3 bileşenden meydana gelir. Bu bileşenler varlıklar, öz kaynaklar ve yükümlülükler olarak adlandırılır.
- Varlıklar, nakde dönüştürülebilen tüm varlıkları kapsar.
- Yükümlülükler, borçlar ya da ileri dönemde yapılacak ödemelerdir.
- Öz kaynaklar, hissedarların işletmeye yatırdığı veya içeride duran paralardır.
Bilanço Nasıl Okunur?
Doğru şekilde bilanço okumak için sağ ve sol tarafta bulunan değerlerin ayrıntılı şekilde incelenmesi gerekir. Muhasebe uzmanları tarafından yapılan bu okumada, şirketin büyüme/küçülme durumunu anlamak içim önceki dönemlerle karşılaştırma yapmak gerekir. Eksi değerler borçtaki azalmayı, yapılan ödemeyi ya da yeni bir gideri ifade edebilir. Artı değerlerse kazançları, gelirleri veya diğer borçların ödenmesini ifade edebilir.
Bilanço Neden Önemlidir?
Şirketin tüm maddi varlıklarını ve borçlarını göstermek için bilanço hazırlanır. Şirket karlılığını korumak ya da yeni bir işe başlamak için bilanço değerleri dikkate alınır. Anlık mali durum görüntüsüne kavuşmaya yardımcı olduğundan dolayı şirket yükümlülüklerinin de azaltılmasına yardımcı olur. Bilançoda varlıkların yüksek, borçların az olması; hisselerin artış göstermesi gibi pozitif etkiler de yaratabilir.
Bilanço ve Gelir Tablosu Arasındaki Fark Nedir?
Gelir tabloları, yalnızca şirketin yıl içindeki gelir ve giderlerini göstermek için hazırlanır. Her yıl sıfırlanma özelliği vardır. Bilanço ise, işletmenin belirli bir andaki mali durumunu gösterir. Gelir ve gider tablosunda yapılan yatırımlar, uzun vadeli beklentiler gibi ayrıntılar yer almaz.
Bilanço, şirkette bulunan her türlü maddi etkeni gösterdiği için genel bir bakış oluşturur. Ayrıca bilançolar yılsonunda sıfırlanmaz, kaldığı yerden devam ederek hazırlanır.
Bilanço Nasıl Yorumlanır?
Şirketin finansal durumunu doğru yorumlamak için bilanço raporunda varlıkların değerlendirilmesi ve borçların incelenmesi gerekir. Anlık olarak şirketin öz sermayesi ve sahiplik durumu yorumlanmalıdır.
Mali durum, genel bir bakış açısıyla değerlendirilirken varlık – borç karşılaştırılması yapılmalı, likidite durumu ölçülmeli, borçların ödeme gücü değerlendirilmelidir. Şirketteki değişikliklerin görünmesi için de geçmiş verilerle karşılaştırma yapılmalıdır.
